DZIELENIE INWESTYCJI W CELU OBEJŚCIA PRAWA
W praktyce zdarza się, że jedna duża inwestycja jest celowo dzielona na kilka mniejszych w celu uniknięcia obowiązku sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.
Tymczasem wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i dokumentacja do niego dołączona powinien obrazować całość inwestycji – nie podzieloną na etapy.
CEL DECYZJI ŚRODOWISKOWEJ TO KONTROLA INWESTYCJI NA ŚRODOWISKO
Rozczłonkowanie inwestycji nie daje pełnego obrazu, jaki wpływ na środowisko będzie miała planowana inwestycja i prowadzi do obejścia prawa, a w konsekwencji stanowi wypaczenie całej instytucji kontroli organów i społeczeństwa nad inwestycjami, które mają lub mogą mieć wpływ na środowisko.
Jak wskazuje orzecznictwo, zarówno sądów krajowych, jak i międzynarodowych, dzielenie jednego przedsięwzięcia na kilka mniejszych, w celu uniknięcia konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko dzięki temu, że owe mniejsze przedsięwzięcia nie przekraczają ustawowych progów, jest zabronione – tak, np. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku w sprawie C-142/07 z dnia 25 lipca 2008 roku i w sprawie C-2/07 z 28 lutego 2008 roku.
POWIĄZANIE MIĘDZY POMNIEJSZYMI INWESTYCJAMI
Co więcej, jak wskazuje orzecznictwo, aby uznać kilka mniejszych inwestycji za jedno przedsięwzięcie wystarczy stwierdzić, że istnieje powiązanie między nimi.
W wielu sprawach nietrudno uznać za jedną inwestycję takie przedsięwzięcie, które rozczłonkowane zostało przez ten sam podmiot (a czasami różne spółki zakładane celowo w celu obejścia prawa) na inwestycje pozornie niepowiązane ze sobą, ale de facto całkowicie ze sobą związane.
POMNIEJSZE INWESTYCJE STANOWIĄ ZORGANIZOWANĄ CAŁOŚĆ
Jak wskazują sądy powiązanie pomniejszych inwestycji (celowo podzielonych na mniejsze), to taki związek, który powoduje, że wspólnie tworzą one zorganizowaną całość w postaci jednej spójnej infrastruktury ukierunkowanej na ten sam cel gospodarczy. W takiej sytuacji nie będzie miało znaczenia nawet to, iż poszczególne części przedsięwzięcia będą realizowane przez różne podmioty. Przepis art. 3 ust.1 pkt 13 ustawy o informacji o środowisku ma zapobiegać dzieleniu jednego przedsięwzięcia na kilka przedsięwzięć realizowanych w tym samym czasie, w celu ominięcia procedury oceny oddziaływania na środowisko i ominięcia obowiązku opracowania związanej z tą procedurą dokumentacji (tak m.in. WSA w Szczecinie w wyroku z 26 sierpnia 2016 r., sygn. akt: II SA/Sz 530/15).
OBIEKTYWNA OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO GDY POKAZANO CAŁĄ INWESTYCJĘ
Zaznaczyć należy, że dopiero przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko przy uwzględnieniu całego przedsięwzięcia pozwoli określić skalę możliwego oddziaływania przedsięwzięcia na poszczególne elementy środowiska przy uwzględnieniu przyjętych przez wnioskodawcę rozwiązań technologicznych, organizacyjnych oraz umożliwi ocenę, również przez społeczeństwo, w sposób pełny stopnia ingerencji tej inwestycji w środowisko.
