• Slider item
Ochrona przyrody

Spory między gminą a województwem o ustanowienie obszaru chronionego krajobrazu  

przez Damian Buniak
24 marca 2023 0 komentarzy
0 Facebook Twitter Google + Pinterest

Obszar chronionego krajobrazu obejmuje między innymi tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, czy też możliwość zaspokojenia potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem.

Groźba bezpowrotnej utraty takich walorów przyrodniczych stanowi uzasadnienie do wprowadzenia zakazów niezbędnych dla ochrony przyrody. 

W ustawie o ochronie przyrody określono, jakie zakazy na obszarze chronionego krajobrazu mogą być wprowadzone i są nimi m.in zakaz: 1/ realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko; 2/ likwidowanie i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych; 3/ wydobywanie do celów gospodarczych skał, torfu; 4/ wykonywanie prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu; 5/ dokonywanie zmian stosunków wodnych, jeżeli służą innym celom niż ochrona przyrody; 6/ likwidowanie naturalnych zbiorników wodnych; 7/ budowanie nowych obiektów budowlanych w pasie szerokości 100 m od: linii brzegów rzek, jezior i innych naturalnych zbiorników wodnych; 8/ lokalizowanie obiektów budowlanych w pasie szerokości 200 m od linii brzegów klifowych oraz w pasie technicznym brzegu morskiego. 

SEJMIK WOJEWÓDZTWA WYDAJE UCHWAŁĘ

Wyznaczenie obszaru chronionego krajobrazu następuje w drodze uchwały sejmiku województwa. 

Jednakże projekt uchwały sejmiku województwa, wymaga uzgodnienia z właściwą miejscowo radą gminy oraz właściwym regionalnym dyrektorem ochrony środowiska. 

Zdarza się nierzadko, że rada gminy odmawia uzgodnienia projektu opisanej wyżej uchwały. Może to jednak zrobić w szczególnych sytuacjach, a mianowicie, gdy przyjęcie tej uchwały prowadziłoby do ograniczenia możliwości rozwojowych gminy wynikających z ustaleń studium lub miejscowego planu w stopniu nieproporcjonalnym do wartości jakie obszar chronionego krajobrazu ma chronić.

SPORY DOTYCZĄCE OGRANICZENIA MOŻLIWOŚCI ROZWOJOWYCH GMINY

W praktyce występują zatem spory między samorządem województwa a gminą dotyczące ustalenia, czy faktycznie wskazane zapisy projektu uchwały w sprawie obszaru chronionego prowadziłyby do ograniczenia możliwości rozwojowych gminy wynikających ze studium lub planu przestrzennego w stopniu nieproporcjonalnym do wartości, jakie obszar chronionego krajobrazu ma chronić.

W SYTUACJACH TYLKO WYJĄTKOWYCH RADA MOŻE ODMÓWIĆ 

Warto jednak pamiętać, że jeżeli rada gminy może odmówić takiego uzgodnienia, to w pierwszej kolejności winna dokładnie przeanalizować ustalenia zawarte w aktach planistycznych (studium i m.p.z.p.), a wynikami analizy podzielić się z organem wojewódzkim. Odmowa bowiem uzgodnienia, przy jednoczesnym braku dokonania wszechstronnej analizy może być zakwestionowana w przypadku skontrolowania przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze, czy też Sąd administracyjny. 

Nie wystarczy zatem samo lakoniczne stwierdzenie przez gminę w odmowie uzgodnienia, że obszar chroniony będzie ograniczał możliwości rozwojowe gminy.

Ochrona przyrody

Zasady wycinki drzew nie mogą być modyfikowane przez miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego

przez Damian Buniak
24 lutego 2023 0 komentarzy
0 Facebook Twitter Google + Pinterest

 

Gmina przez uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (m.p.z.p.) może wprowadzić wiele pozytywnych rozwiązań, które wpływać będą zarówno na rozwój gminy, jak i na ochronę środowiska i przyrody. 

Jednakże władztwo planistyczne gmin, czyli możliwość wskazania co, gdzie i jak w określonym obszarze można urządzić / zabudować jest ograniczone.

Wynika to z tej przyczyny, że zapisy planu, co do zasady, nie mogą być sprzeczne z ustawami.  

Taka też sytuacja występuje w przypadku próby uregulowania w m.p.z.p. sposobu wycinki drzew. 

OCHRONA ŚRODOWISKA W ZAPISACH PLANU PRZESTRZENNEGO  

Miejscowy plan musi zawierać postanowienia, które dotyczyć będą ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu. Tematyka ta bowiem stanowi element kształtowania polityki przestrzennej gminy. 

Jednakże przy uchwalaniu m.p.z.p. gmina ma obowiązek przestrzegania ustaw – w omawianej sprawie ustaw o ochronie przyrody – aktów wyższych rangą nad m.p.z.p. (aktem prawa miejscowego).

ZASADY WYCINKI DRZEW NIE MOGĄ BYĆ MODYFIKOWANE PRZEZ M.P.Z.P.

Zasady wycinki drzew reguluje ustawa o ochronie przyrody. Regulacja ta obejmuje sposoby uzyskiwania zgody na wycinkę drzew. 

Takie zgody wydaje wójt, burmistrz, prezydent miasta, a w przypadku drzew znajdujących się w obszarze objętym ochroną konserwatorską Wojewódzki Konserwator Zabytków. 

Skutkiem powyższego wprowadzenie jakichkolwiek regulacji do m.p.z.p., które zmieniłyby zasady uzyskiwania zgód na wycinkę drzew w sposób inny niż jest to uregulowane w ustawie będzie nieuprawnione. 

Sąd administracyjny rozpatrując skargę na plan przestrzenny, który tego typu zapisy zawiera – różniące się od zasad wskazanych w ustawie – mógłby zakwestionować i w konsekwencji stwierdzić nieważność takich norm. 

WYCINKA DRZEW MUSI BYĆ ZGODNA Z ZASADAMI OKREŚLONYMI W USTAWIE

Tak też się stało w sprawie, którą rozpatrywał Sąd w Krakowie w maju 2021 roku. 

Sąd uznał, że część regulacji zawartych w m.p.z.p. jest nieważna. 

Wynikało to z tej przyczyny, że w planie określono strefę zieleni izolacyjnej, dla której ustalono zakaz likwidacji drzew, przy czym dopuszczono odstępstwo od tego zakazu w przypadku koniecznością realizacji wymienionych w m.p.z.p. inwestycji. W konsekwencji taki zapis planu eliminował obowiązek wydania w tym zakresie zgody na wycinkę drzew w określonym trybie i przez właściwy organ.

Sąd stanął na stanowisku, że zapis ten wykracza ponad regulacje ustawowe, albowiem ustawa o ochronie przyrody zakłada, że usunięcie drzewa z terenu nieruchomości może nastąpić jedynie po uzyskaniu zezwolenia, a miejscowy plan nie może  korygować (dookreślać) warunków wskazanych w ustawach.

Decyzja środowiskowa

Plan zagospodarowania przestrzennego może istotnie wpływać na możliwość realizacji inwestycji oddziałujących na środowisko

przez Damian Buniak
17 lutego 2023 0 komentarzy
0 Facebook Twitter Google + Pinterest

 

Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, które kształtują sposób zagospodarowania przestrzeni, mogą i winny mieć istotny wpływ na ochronę środowiska w gminach. Ochronę środowiska rozumianą szeroko – jako ochronę m.in. wody, powietrza, gleby, szaty roślinnej, zapobiegania hałasowi, a w konsekwencji i na standardy przebywania w środowisku ludzi i zwierząt.

ZGODNOŚĆ INWESTYCJI Z M.P.Z.P.

Przyjmijmy, że w sąsiedztwie domów mieszkalnych ma powstać obiekt budowlany, który będzie wpływał lub może wpływać na środowisko poprzez imisje hałasu i zanieczyszczenie powietrza, przy założeniu, że imisje będą spełniały normy, tj. będzie hałas, ale nie będzie on przekraczał norm przewidzianych przepisami prawa powszechnie obowiązującego. 

Inwestor ww. przedsięwzięcia, które może oddziaływać na środowisko będzie chciał uzyskać stosowne zgody na jego realizację w postaci już nie tylko pozwolenia na budowę, ale również  – wyprzedzająco – decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. 

Jednak sęk w tym, że wszelkie zgody (czy to decyzja środowiskowa, czy pozwolenie na budowę) inwestor będzie mógł uzyskać dopiero po tym, jak organy prowadzące konkretną sprawę stwierdzą, że inwestycja jest zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. 

Takiej analizy dokonuje się na początku uzyskiwania każdej ze zgód.

Jeżeli planowana inwestycja będzie sprzeczna z m.p.z.p., to organy rozpatrujące wniosek o wydanie wyżej wymienionych decyzji nie mają nawet obowiązku badania takiego wniosku co do innych aspektów inwestycji, bowiem planowane przedsięwzięcie nie spełnia podstawowego kryterium, tj. zgodności z przepisami planistycznymi. 

WAŻNE SĄ DEFINICJE ZAWARTE W PLANIE PRZESTRZENNYM

Organy prowadzące sprawę muszą zbadać, czy planowana inwestycja doprowadzi do jakiegokolwiek niekorzystnego oddziaływania wskazanego w planie, a nie tylko w przepisach  powszechnie obowiązujących. 

Jeżeli zatem miejscowy plan określa kwestie oddziaływania inwestycji przez zdefiniowanie pojęcia uciążliwości, która ujęta będzie szeroko, np. przez wskazanie, że przez uciążliwość należy rozumieć oddziaływanie, które bez przekraczania norm w jakikolwiek niekorzystny sposób wpływa na zasoby środowiska i jego podstawowe elementy, to wpływ na te czynniki będzie wyłączał możliwość zrealizowania inwestycji.  

Wynikać to będzie z tej przyczyny, że inwestycja, która będzie uciążliwa dla sąsiedztwa w stopniu o którym mowa w definicji „uciążliwości” będzie sprzeczna z miejscowym planem.

 

 

Instalacje w prawie ochrony środowiska

Nakazy i zakazy zawarte w planie przestrzennym nie mogą ingerować w podstawowe prawa

przez Damian Buniak
26 stycznia 2023 0 komentarzy
0 Facebook Twitter Google + Pinterest

 

Jak już pisałem wielokrotnie  zapisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego uchwalane przez gminy nie mogą w sposób nieograniczony ingerować w prawo własności. 

Sądy bowiem po złożeniu skargi – przez osobę uprawnioną  – mogą uznać taki zapis za nieważny. 

I tak też się stało w poniższej sprawie.

Sprawie, którą zajmował się sąd administracyjny w Poznaniu.

Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie studnia-i-scieki-1-1024x773.jpg

ZAKAZ BUDOWY ZBIORNIKÓW I OCZYSZCZALNI NA ŚCIEKI W MPZP

W planie miejscowym w rozdziale dotyczącym zasad ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego gmina zawarła zakaz budowy zbiorników na ścieki oraz zakaz budowy indywidualnych oczyszczalni ścieków. 

Dodatkowo w planie nakazano, by zaopatrzenie budynków w wodę następowało z sieci wodociągowej, a odprowadzanie ścieków komunalnych odbywało się tylko i wyłącznie do sieci kanalizacji sanitarnej. 

Problem w tym, że w obszarze objętym planem nie było możliwości podłączenia do sieci wodociągowej ani kanalizacyjnej.

Wynikało to z tej przyczyny, że takich sieci nie było. 

Doszło zatem do sytuacji, w której z jednej strony gmina nie wywiązała się z zadań własnych polegających na zapewnieniu odpowiedniej infrastruktury związanej z dostarczaniem wody i odprowadzaniem ścieków, a z drugiej strony gmina wprowadziła w planie przestrzennym ograniczenia, które nie dawały możliwości we własnym zakresie zorganizować budowy zbiornika na ścieki, czy  studni. 

Skutek był taki, że właściciele działek znajdujących się w problematycznym obszarze planu nie byli w stanie zagospodarować nieruchomości przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe zgodnie z jego funkcją.

Tym samym korzystać w sposób pełny z prawa  własności.

STANOWISKO SĄDU

Po złożeniu skargi przez właściciela jednej z działek znajdujących się w istotnym z punktu widzenia niniejszej sprawy obszarze, Sąd unieważnił zapisy planu, które takie ograniczenia wprowadzały. 

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 2021 roku stanął na stanowisku, iż inwestor może zrealizować prawo do budowy bezodpływowego zbiornika i oczyszczalni ścieków bytowych zarówno w sytuacji, gdy budowa kanalizacji jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, jak i gdy jest uzasadniona, ale sieć taka nie została jeszcze zrealizowana. 

W konsekwencji jeżeli na obszarze objętym planem nie ma sieci kanalizacyjnej czy wodociągowej (nawet jeśli istnieją plany ich budowy), inwestor zachowuje prawo do zapewnienia utrzymania czystości na nieruchomości w zakresie odprowadzania ścieków poprzez realizację zbiornika bezodpływowego na nieczystości ciekłe i budowę studni w celu dostarczenia wody. 

Instalacje w prawie ochrony środowiska

Ochrona powietrza a miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego

przez Damian Buniak
9 listopada 2022 0 komentarzy
0 Facebook Twitter Google + Pinterest

Zanieczyszczenie powietrza to poważny problem w wielu gminach. 

Gminy jednak często zapominają o instrumencie, jaki posiadają w walce z tym poważnym problemem. 

Jest nim możliwość wprowadzenia do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (dalej również: m.p.z.p. lub plan) stosownych zapisów, które mogłyby ograniczyć zanieczyszczenia. 

Pojawiają się już wyroki sądów administracyjnych, które zwracają uwagę na przepisy prawa, które taką kompetencję dla organów gminy zawierają, np. wyrok NSA z grudnia 2020 roku (II OSK 3286/19). 

Delegację taką zawiera zarówno art. 15 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (u.p.z.p.), jak i art. 72 ust. 1 pkt 6 Prawa ochrony Środowiska (p.o.ś). 

PRZEPISY, KTÓRE STANOWIĄ PODSTAWĘ DO OCHRONY POWIETRZA W M.P.Z.P.

Przepis art. 15 ust. 2 u.p.z.p. zawiera wyliczenie obligatoryjnych elementów planu miejscowego, wśród których wymienia się m.in. zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu (pkt 3). Natomiast zgodnie z art. 72 ust. 1 pkt 6 p.o.ś. w miejscowych planach zapewnia się warunki utrzymania równowagi przyrodniczej i racjonalną gospodarkę zasobami środowiska, w szczególności przez uwzględnianie innych potrzeb w zakresie ochrony powietrza, wód, gleby, ziemi, ochrony przed hałasem, wibracjami i polami elektromagnetycznymi. 

ZAKAZ STOSOWANIA PIECÓW NA WEGIEL I DREWNO MOŻLIWY W PLANACH PRZESTRZENNYCH

Powyżej wymienione przepisy wskazują, że zakaz, dla przykładu stosowania pieców na węgiel, czy drewno, zawarty w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego może być skuteczny. 

Co więcej, Sąd wskazuje również, że powyższe przepisy w powiązaniu z koniecznością stosowania w procedurze planistycznej zasady zrównoważonego rozwoju nakładają wręcz na organy gmin obowiązek zagwarantowania możliwości zaspakajania podstawowych potrzeb społeczności obecnych jak i przyszłych pokoleń, a do potrzeb takich należy między innymi ochrona powietrza. 

PRAWO WŁASNOŚĆ TO RÓWNIEŻ PRAWO DO CZYSTEGO POWIETRZA 

Na końcu wskazać należy, że treść planu kształtuje również sposób wykonywania prawa własności nieruchomości. Dlatego plan miejscowy powinien w sposób kompleksowy informować właścicieli nieruchomości o dopuszczalnym sposobie jego zagospodarowania. W konsekwencji wprowadzenie do m.p.z.p. ograniczeń wynikających z potrzeb ochrony środowiska jest obligatoryjne. Na podstawie zapisów planu wydaje się bowiem decyzje o pozwoleniu na budowę, które określają – za zapisami planu – nie tylko parametry i funkcje budynku, ale winny również określać, jakie rodzaje instalacji mogą być w nim zastosowane.

Dlatego też planowanie i zagospodarowanie przestrzenne winno być traktowane jako jeden z instrumentów (planów) ochrony środowiska.

Nowsze Wpisy
Starsze Wpisy