Ustawa o odpadach przewiduje, że organ wydający zgodę na zbieranie lub przetwarzanie odpadów  (marszałek województwa lub starosta) odmawia wydania takiej zgody jeśli  prowadzenie takiej działalności mogłoby powodować zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub dla środowiska. 

ZBIERANIE ODPADÓW POD WARUNKIEM BEZPIECZEŃSTWA ŻYCIA I ZDROWIA LUDZI ORAZ ŚRODOWISKA  

A zatem zasadą prowadzenia gospodarki odpadami jest to, że jest ona bezpieczna dla ludzi oraz środowiska. 

Dlatego też organ odmawia wydania zezwolenia na przetwarzanie odpadów biorąc pod uwagę potencjalne ryzyko jakie niesie ze sobą ich przetwarzanie.

Zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych oznacza to tyle, że sama możliwość spowodowania zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi lub dla środowiska stanowi wystarczającą przesłankę dla uznania, że pozwolenie takie nie może być wydane. 

Naczelny Sąd Administracyjny w jednym ze swoich orzeczeń z 2019 roku wskazywał, iż  organ nie musi dysponować dowodami, które wykażą, że przewidywany sposób gospodarowania odpadami rzeczywiście powoduje zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub dla środowiska, ale stanowisko swoje w tym zakresie może oprzeć na ustaleniach (dowodach), które uzasadniają możliwość wystąpienia tego rodzaju zagrożeń przy wskazanym sposobie gospodarowania odpadami. Wystarczające jest zatem, by organ dysponował takim materiałem dowodowym, który pozwoli na stwierdzenie o możliwości zagrożenia w/w wartości.  

OCENA ORGANU ODMAWIAJĄCEGO WYDANIA ZGODY NA ZBIERANIE ODPADÓW NIE MOŻE BYĆ DOWOLNA 

Pamiętać jednak należy, że ocena dokonana przez organ właściwy do wydawania zezwoleń na zbieranie odpadów nie może być dowolna – musi nastąpić na podstawie wskazanych przez organ, wiarygodnych przesłankach.

Jeżeli zatem wniosek o wydanie zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów odpowiada warunkom formalnym, został zaopatrzony we wszystkie wymagane załączniki i nie zachodzi żadna inna prawna przeszkoda do wydania zezwolenia m.in. niebezpieczeństwo spowodowania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub środowiska, to zezwolenie powinno być wydane.

To organ w ramach oceny złożonego wniosku o zezwolenie dokonuje samodzielnej analizy złożonych dokumentów np. zgodności zamierzonego sposobu gospodarowania odpadami z przepisami prawa miejscowego, w tym ustaleniami obowiązującego planu miejscowego.

Częstymi zapisami w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego są normy, które uniemożliwiają prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na „wykorzystaniu odpadów” – nawet na obszarach, gdzie dopuszczona jest działalność gospodarcza dużych rozmiarów. 

Jednakże nie musi to być praktyka prawidłowa. 

Pojęcie bowiem „wykorzystania odpadów” interpretowane jest w sposób zróżnicowany przez organy jak i sądy. 

Organy wydające decyzje zezwalające na przeprowadzenie określonej inwestycji np. wydające decyzje środowiskowe, czy pozwolenia na budowę uznają często, że jakakolwiek działalność związana z odpadami w obszarze aktywności gospodarczej, gdzie plan wyłącza działalność  polegająca na „wykorzystaniu odpadów” nie jest możliwa, dotyczy to w równym stopniu przetwarzania jak i magazynowania odpadów. Uznając  niejako pojęcia przetwarzania i magazynowania jako tożsame.

Sądy administracyjne starają się jednak precyzyjniej definiować te terminy, w szczególności, gdy istnieją legalne definicje tych pojęć, czy to w ustawie, czy też w samym planie zagospodarowania przestrzennego.

W jednym z ostatnich wyroków WSA w Poznaniu stanął na stanowisku, iż samo zbieranie odpadów i chwilowe ich magazynowanie w celu uzyskania korzyści finansowej nie może być jeszcze utożsamiane z gospodarczym „wykorzystaniem odpadów”, którego plan miejscowy na określonym obszarze zakazuje. Nie każdy bowiem zebrany odpad jest następnie gospodarczo wykorzystany. 

Przyjęcie bowiem odpadów, następnie ich magazynowanie  i  na końcu przekazywanie innym podmiotom nie musi być interpretowane jako „wykorzystanie odpadów”, którego zabrania plan miejscowy. 

W przypadku magazynowania odpadów nie ma elementu ich wykorzystania. Magazynowanie to czasowe przechowywanie odpadów celem ich dalszego odzysku lub unieszkodliwienia, a przedsiębiorca je magazynujący może je magazynować w celu dalszego ich przekazania w celu uzyskania korzyści.

Natomiast gospodarcze wykorzystanie odpadów stanowi, co do zasady, wynik procesu przetwarzania odpadów mający na celu przygotowanie ich do ponownego użycia.

Warto również zaznaczyć, że od magazynowania i wykorzystania odpadów odróżnić należy również  składowanie odpadów, które polega na złożeniu ich na składowisku odpadów czyli specjalnie wyznaczonych w tym celu miejscach, w których odpad de facto pozostaje na zawsze. 

Przy wydawaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko podstawowym kryterium jej wydania jest spełnienie przesłanki zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego. 

Jednakże z uwagi na to, że plany miejscowe z natury rzeczy w sposób istotny ingerują w prawo własności – ograniczając je – pojęcia w nich użyte winny być interpretowane ściśle (zawężająco), zgodnie z definicjami nadanymi im przez plan miejscowy lub inne pokrewne ustawy. 

Dlatego też pojęcia wyżej wskazane – wykorzystanie odpadów, przetwarzanie odpadów, czy też składowanie odpadów – winny być definiowane ściśle.